Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası, milyonlarca kişinin yaş şartı olmadan emekli olmasını sağladı. Ancak, EYT kapsamına girmeyenler için de erken emeklilik mümkün. İşte erken emeklilik için izleyebileceğiniz 7 yol...
Son yapılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası ile birlikte Türkiye'de emekli sayısı 16 milyona ulaştı. Bu gelişme, çalışma hayatında önemli bir denge değişikliğine yol açtı. Yaklaşık 32 milyon çalışanla birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye'de bir emekliye 1,5 çalışan düştüğü görülüyor. Uzmanlar, ideal dengenin 4 çalışana bir emekli olduğunu belirtiyor.
Türkiye'de son yapılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi sonrası emekli sayısı 16 milyona ulaştı. Bu durum, yaklaşık 32 milyon çalışanla karşılaştırıldığında, bir emekliye 1,5 çalışan düştüğünü gösteriyor. Oysa ideal olan, dört çalışana bir emeklinin düşmesidir.
EYT yasasıyla birlikte, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olan ve yaş şartı olmadan emekli olma hakkına kavuşan 2 milyondan fazla kişi bulunmaktadır. İlerleyen dönemlerde, şartlarını tamamlayan yaklaşık 2 milyon EYT'li daha emekli olacak. Ancak, 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olanlar için kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaş ve 7000 gün prim şartı geçerlidir.
Emeklilik sürecini etkileyen en önemli faktör, ilk sigortalı olma tarihinizdir. Hem prim günü hem de yaş şartı bu tarihe göre belirlenir. Ayrıca, SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi hangi kuruma daha fazla prim ödediğiniz de önem taşır. Çeşitli kurumlardan sigortalı olanlar için hesaplama farklılaşır. Yasalarımız, emekliliği öne çekmek açısından bazı avantajlar da sunar:
Çocuklar Üzerinden Avantaj
Kadın çalışanlar, çocukları üzerinden prim kazanma imkanına sahiptir. Bu yöntemle 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün, yani 6 yıl kazanılabilir. Böylece yaşı ve yılı dolmuş bir anne, 3 çocuğu varsa 6 yıl erken emekli olabilir. Tek şart, çocukların sigortadan önce doğmuş olmasıdır.
Askerlik Borçlanması
Erkeklerde askerlik süreleri hem yaşı geriye çeker hem de prim kazanma imkanı verir. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanılması, sigorta giriş tarihini borçlanılan gün kadar geriye çeker. Bu şekilde en az 1 yıl önce emeklilik imkanı doğar.
Kısmi Emeklilik
Kısmi emeklilik yönteminde, 15 yıl ve 3600 günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilir. Ancak burada yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60'tır. Bu imkan, 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için geçerlidir. Sonrası için prim 4500'e, yıl şartı 25'e çıkmaktadır.
Malulen Emeklilik
Çalışırken iş yapabilme gücünü en az yüzde 60 kaybedenler, sağlık raporu alarak malulen emekli olabilirler. Bunun için en az 1800 gün prim yeterlidir.
Engelli Emekliliği
Engelli çalışanlar, en az yüzde 40 engellilik ile vergi indirimi aldıklarında, yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilirler. Bu durumda, işe giriş tarihlerine göre 15 yıl ve 3600 günden başlayarak, 18 yıl ve 4680 güne kadar bir sürede emekli olma hakkına sahiptirler.
Türkiye'de emeklilik sistemi, çalışanların farklı ihtiyaçlarına ve durumlarına göre çeşitli avantajlar sunarak emekliliği öne çekme imkanları sağlar. Ancak, sürdürülebilir bir emeklilik sistemi için ideal çalışma-emeklilik oranının korunması büyük önem taşır.
BAĞKUR EMEKLİLİK HESAPLAMA TABLOSU
Bağkurluyum ne zaman emekli olurum? Bağkur emeklilik yaşı kaç? Kaç yaşında Bağkur'dan emekli olurum? sorularının cevabı şu şekildedir:
1 Ekim 1999 öncesinde sigortalı olan ve bu tarih itibarı ile prim ödeme yıl sayıları 23 yıldan fazla olan erkek çalışanlar yaş şartı bulunmadan 25 yıl 9000 gün prim ödemesi yapmaları durumunda emekliye ayrılabilirler. Bu şartı sağlayamayan kişilerin emekliye ayrılabilmeleri için emeklilik tablosundaki şartları sağlayarak yerine getirmeleri gerekmektedir. 25 yılı tamamlamaları yanı sıra belirtilen yaş kriterini de beklemeleri gerekmektedir.
01.06.2002 tarihi itibariyle 25 yıl tamamlamaya kalan süreye göre hangi yaş kriteri şu şekildedir;
– 25 yılın tamamlanmasına 2 yıl veya daha az süre varsa emeklilik yaşı 44
– 25 yılın tamamlanmasına 2 yıldan fazla veya 3 yıl 6 aydan az süre varsa emeklilik yaşı 45
– 25 yılın tamamlanmasına 3 yıl 6 aydan fazla veya 5 yıldan az süre varsa emeklilik yaşı 46
– 25 yılın tamamlanmasına 5 yıldan fazla veya 6 yıl 6 aydan az süre varsa emeklilik yaşı 46
– 25 yılın tamamlanmasına 6 yıl 6 aydan fazla veya 8 yıldan az süre varsa emeklilik yaşı 47
– 25 yılın tamamlanmasına 8 yıldan fazla veya 9 yıl 6 aydan az süre varsa emeklilik yaşı 48
– 25 yılın tamamlanmasına 9 yıl 6 aydan fazla veya 11 yıldan az süre varsa emeklilik yaşı 49
– 25 yılın tamamlanmasına 11 yıldan fazla veya 12 yıl 6 aydan az süre varsa emeklilik yaşı 50
– 25 yılın tamamlanmasına 12 yıl 6 aydan fazla veya 14 yıldan az süre varsa emeklilik yaşı 51
– 25 yılın tamamlanmasına 14 yıldan fazla veya 15 yıl 6 aydan az süre varsa emeklilik yaşı 52
– 25 yılın tamamlanmasına 15 yıl 6 aydan fazla veya 17 yıldan az süre varsa emeklilik yaşı 53
1999 öncesi işe girmiş 4B kapsamındaki kadınlar: BAĞ-KUR emeklilik hesaplama tablosuna göre;
1 Ekim 1999 öncesinde sigortalı olan ve bu tarih itibarı ile prim ödeme yıl sayıları 18 yıldan fazla olan kadın sigortalılarda yaş şartı bulunmadan 20 yıl ve 7200 gün prim ödemesi yapmaları durumunda emekliye ayrılabilirler.
Daha önce yukarıda belirttiğimiz maddede belirtilen şartı yerine getiremeyen sigortalı kadınların 20 yılı tamamlamaları yanı sıra emeklilik tablosunda belirtilen yaşı tamamlamaları gerekmektedir.
20 yılı tamamlamaya kalan süreye göre emeklilik yaş kriteri şu şekildedir;
– 20 yılın tamamlanmasına 2 yıl ya da daha az süre varsa emeklilik yaşı 40
– 20 yılın tamamlanmasına 2 yıldan fazla ya da 3 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 41
– 20 yılın tamamlanmasına 3 yıldan fazla ya da 4 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 42
– 20 yılın tamamlanmasına 4 yıldan fazla ya da 5 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 43
– 20 yılın tamamlanmasına 5 yıldan fazla ya da 6 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 44
– 20 yılın tamamlanmasına 6 yıldan fazla ya da 7 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 45
– 20 yılın tamamlanmasına 7 yıldan fazla ya da 8 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 46
– 20 yılın tamamlanmasına 8 yıldan fazla ya da 9 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 47
– 20 yılın tamamlanmasına 9 yıldan fazla ya da 10 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 48
– 20 yılın tamamlanmasına 10 yıldan fazla ya da 11 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 49
– 20 yılın tamamlanmasına 11 yıldan fazla ya da 12 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 50
– 20 yılın tamamlanmasına 12 yıldan fazla ya da 13 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 51
– 20 yılın tamamlanmasına 13 yıldan fazla ya da 14 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 52
– 20 yılın tamamlanmasına 14 yıldan fazla ya da 15 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 53
– 20 yılın tamamlanmasına 15 yıldan fazla ya da 16 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 54
– 20 yılın tamamlanmasına 16 yıldan fazla ya da 17 yıldan daha az süre varsa emeklilik yaşı 55
– 17 yıldan fazla süre olanlar için emeklilik yaşı 58
BAĞ-KUR kapsamında yaş haddinden emekli olacak erkekler için emeklilik şartları
Yaş haddinden emekli olarak kısmi aylık almak isteyen erkekler için emeklilik yaşı tablosuna göre;
1 Ekim 1999 tarihinden itibaren emekliliğine tam iki yıl ve iki yıldan daha az kalan erkek çalışanların 15 yıl ve 5400 gün prim ödemesi yapmaları durumunda 55 yaşını doldurmuş erkekler emekliye ayrılabilirler.
1 Ekim 1999 tarihinde 15 tam yıl ve 55 yaş için 2 yıldan fazla süresi olan erkek sigortalılara kademeli emeklilik uygulanmaktadır.
Bağ-Kur kapsamında yaş haddinden emekli olacak kadınlar için emeklilik şartları
Yaş haddinden emekli olarak kısmi aylık almak isteyen kadınlar için emeklilik yaşı tablosuna göre;
1 Ekim 1999 tarihinden itibaren emekliliğine tam iki yıl ve iki yıldan daha az kalan kadın çalışanların 15 yıl ve 5400 gün prim ödemesi yapmaları durumunda 50 yaşını doldurmuş kadınlar emekliye ayrılabilirler.
Ekim 1999 ve Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olan kadınların kısmı emeklilik alabilmek için 60 yaşını doldurmuş olmaları ve 15 yıl prim ödemelerinin bulunması gerekir.
Erkek ve kadınlarda yaş haddinden emeklilikte yaş kriterleri;
01.10.1999 tarihi itibariyle 15 yıllık sigortalılık süresinin tamamlanmasına kalan süreye göre emeklilik şartları şu şekildedir;
– 15 yılın tamamlanmasına 2 yıldan fazla ya da 4 yıldan az kalması durumunda emeklilik şartları 5400 prim günü ve erkekler için 56 yaş, kadınlar için 51 yaştır.
– 15 yılın tamamlanmasına 4 yıldan fazla ya da 6 yıldan az kalması durumunda emeklilik şartları 5400 prim günü ve erkekler için 56 yaş, kadınlar için 52 yaştır.
– 15 yılın tamamlanmasına 6 yıldan fazla ya da 8 yıldan az kalması durumunda emeklilik şartları 5400 prim günü ve erkekler için 57 yaş, kadınlar için 53 yaştır.
– 15 yılın tamamlanmasına 8 yıldan fazla ya da 10 yıldan az kalması durumunda emeklilik şartları 5400 prim günü ve erkekler için 57 yaş, kadınlar için 54 yaştır.
– 15 yılın tamamlanmasına 10 yıldan fazla süre kalması durumunda emeklilik şartları 5400 prim günü ve erkekler içi 58 yaş, kadınlar için 56 yaş