“Atatürk ve Silah Arkadaşlarının Sevdiği Yemekler Mutfak
Atölyesi” Ege Üniversitesi (EÜ) Sıhhat Bilimleri FakültesiBeslenme ve Diyetetik Kısmı ile Sağlıklı Ömür ve Beslenme Topluluğu işbirliğinde “Cumhuriyetin 100 Yılı etkinlikleri” kapsamında “Atatürk ve SilahArkadaşlarının Sevdiği Yemekler” bahisli mutfak atölyesi aktifliği düzenlendi.EÜ Suat Cemile Balcıoğlu Yerleşkesi Beslenme Unsurları Laboratuvarında yapılanetkinliğe EÜ Sıhhat Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Esin Çeber Turfan,Beslenme ve Diyetetik Kısmı öğretim üyeleri Doç. Dr. Özge Küçükerdönmezve Dr. Öğr. Üyesi Murat Urhan, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Atölyekapsamında Atatürk’ün sevdiği yemeklerin olduğu sofra canlandırıldı.Etkinlikte Beslenme ve Diyetetik Kısmı öğrencisi ve birebir zamandaSağlıklı Hayat ve Beslenme Topluluğu Lideri Nilce Özdamar tarafındanAtatürk’ün sofrasına dair bilgilendirici bir konuşma yapıldı. Nilce Özdamar,“Atatürk her bahiste olduğu üzere sofrası konusunda da çok özenliydi ve kendineözgü birtakım alışkanlıkları vardı. Örneğin sofradan hiçbir vakit tam doymadankalkardı. Tıka basa yemenin hem sıhhat için ziyanlı olduğunu düşünürmüş hemde bunu bir israf olarak görürmüş. Atatürk’ün baş sofracısı İbrahim Ergüvenanılarından şöyle bahsediyor ‘Her günümüz bayram üzere geçerdi. Atatürk’ünsofrası yalnızca bir sofra değildi, adeta bir üniversite sırası üzereydi. Orada çeşitlifikirler üretilir, konuşulur, tartışılırdı. Herkesin elinden kâğıt kalem eksikolmazdı, hatta Ceddim vakit zaman bana da fikrimi sorardı’ Masanın bir yanındaher vakit bir kara tahta olurmuş, bir de tebeşir. Konuklar kanılarını oradayazarçizer ve söz edermiş her tabağın yanında da kesinlikle bir not defteri vekalem olurmuş. Atatürk sofrada bile fikre, kanıya verdiği değerden asla ödünvermemiş. Halit Atay’a nazaran Atatürk’ün favori kahvaltısı peynirli omletmişaslında. Kahvaltılarını genelde sade bir halde yapmayı tercih ediyormuş. Birbardak ayran ya da bir kase yoğurtla bir dilim ekmek yiyormuş kahvaltılarında.Kahvaltıdan sonra gazetesini ve sütlü kahvesini alarak dinlenmeyeçekiliyormuş” dedi.“Atatürk kahveyi çok severmiş”Atatürk’ün sıkı bir kahve tiryakisi olduğunu belirten Özdamar, “Atatürkçok sıkı bir kahve tiryakisiydi. Günlük kahve tüketimin 15 fincana kadar çıktığırivayet ediliyor. Öğlen yemekleri de kahvaltı üzere sade oluyormuş. En sevdiğiyemek ise kuru fasulye ve pilavmış. Atatürk buna yağlı fasulye dermiş. Heröğün sıkılmayacağını söz ettiği rivayet ediliyor hatta. Mutfakta hiçbir zamankuru fasulye tenceresi eksik olmazmış. Çocukluğundan kalma en sevdiği lezzetise, annesi Zübeyde Hanım’ın yaptığı Selanik yöntemi ıspanaklı börekmiş. Böreğin kokusunu Atatürk hiç unutamamış ve vakit zaman mutfaktan canının bu böreğiçektiğini söyleyerek yapılmasını istermiş. Bu böreğin yanında da kesinlikle soğukayran içermiş. Türk klâsik mutfağından çok hoşlanan Atatürk’ün doğal kivazgeçemediği bir içecekmiş ayran. Yalnızca kahvaltıda ve akşam yemeğindedeğil ikindi öğününde bile aslında ayran tüketiyormuş. Akşam sofrası ise zatenbaşlı başına bir curcunaymış. Kimler yokmuş ki bu sofrada. Devrinin en ünlüdüşünürleri, müellifleri, sanatkârları, bilim insanları. Atatürk sofranın muntazamdüzende olmasını ister, kendisi bilhassa sofra tertibini titizce denetim edermiş.Akşam sofrasında genelde zerzevat yüklü yemekler olur, nadiren et ya da tavukservis edilirmiş. Atatürk yemek seçiminde de hassas davranır, kurtuluşsavaşından çıkan yoksul bir milletin mensubu olduğunu asla unutmazmış. Tatlıylaise pek ortası yokmuş, gül reçelini seviyormuş. Bazen kendini halsiz hissettiğindeise irmik helvası ya da Selanik metodu yanya baklavası tercih ediyormuş. Enginarıise hiç yiyemezmiş Atatürk. Hastalığının ilerleyen vakitlerinde karaciğere iyigeldiğini duyunca enginar istemiş ancak enginarın mevsimi değilmiş. EnginarHatay’dan sipariş edilmiş ama gelene kadar maalesef çok geçmiş” dedi.Etkinlikte Atatürk’ün sofrası canlandırılarak sofraya Atatürk’ün tam boygörseli, yanında her vakit hazır bulunan tahtası, not defteri ve kalemi konuldu,fonda sevdiği müzikler çalındı. Aktiflikte farklı yemekler laboratuvardahazırlanarak sunuldu. Genelde sade bir kahvaltı tercih ettiği için peynirli omletve gül reçeli, en sevdiği yemek olan etsiz kuru fasulye ve pirinç pilavı, etlibamya yemeği, karnıyarık, Selanik yöntemi ıspanaklı börek ve ayran, sevdiğimezelerden fava, akşam yemeklerinden sonra kendisine eşlik eden sıcak leblebi,tatlı olarak irmik helvası ve türk kahvesi sofrada yerini aldı. Ayrıyeten Atatürk’ünkaraciğere âlâ geldiği için hayatının son devirlerinde yemek istediği lakin neyazık ki yiyemediği enginarla yapılmış farklı yemekler (zeytinyağlı enginar,enginarlı pirinç pilavı, garnitürlü çanak enginar) de hazırlandı ve sofrayakonuldu. Silah arkadaşlarını anmak üzere üzüm hoşafı ve yarım ekmek desofraya konularak sofra tamamlandı. Aktifliğe Sıhhat Bilimleri Fakültesiakademik ve idari çalışanları ile öğrencileri katıldı. Yapılan yemeklerintadılmasıyla aktiflik son buldu.Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı