Kütüphane Günleri’nde gündem: ‘Cumhuriyetin Düşünsel ve Siyasal Yaşamı’
Nilüfer Belediyesi’nin Cumhuriyetin 100 yılı aktiflikleri kapsamında düzenlediği Kütüphane Günleri’nde müellif ve akademisyenler, ‘Cumhuriyetin Düşünsel ve Siyasal Yaşamı’nı anlattı.Nilüfer Belediyesi Kütüphane Müdürlüğü tarafından düzenlenen ‘Cumhuriyet ve…’temalı Kütüphane Günleri, atölye çalışmaları ve söyleşilerle devam ediyor. AkkılıçKütüphanesi’nde yapılan söyleşide bu sefer; ‘Cumhuriyetin Düşünsel ve Siyasal Yaşamı’ elealındı. Müellif Emel Akal ve Tanıl Bora ile akademisyenler Fatmagül Berktay ve Mete KaanKaynar’ın konuşmacı olarak katıldığı söyleşiyi, Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet, eşiZeynep Terzioğlu Fazilet ve çok sayıda iştirakçi izledi.Yazar Emel Akal’ın Cumhuriyetin kuruluş sürecinde Bolşevik tesirini ve bununkazanımlarını anlattığı söyleşide, akademisyen Mete Kaan Kaynar da Cumhuriyet fikrininoluşumu konusunda paylaşımlarda bulundu. Cumhuriyetin 1923’te ilan edildiğini anımsatanKaynar, dünden bugüne gelinen bir süreç olmadığının altını çizdi. Bu sürecin Mustafa KemalAtatürk’ün Anayasa değişikliği ile insanların öğrendiği vakit dilimi olmadığını belirtenKaynar, “29 Ekim 1923’teki meclis tutanaklarına baktığımızda Cumhuriyetin ilanının ilkgörüşme unsuru olarak bile gündeme gelmediğini görürüz. Bu cumhuriyetinönemsizliğinden değildir. Birçok husus tartışılır. Yaklaşık 3 mevzu tartışılır. 4’üncü bahis olarakCumhuriyetin ilanı gündeme geldiğinde yaklaşık 4-5 kişi kelam alır ve çabucak hemen hepsirejimin isminin konması, yani çocuk zati doğmuştur. 1920’de ‘Biz bunun ismini şimdikoyuyoruz’ üzere sözlerle Cumhuriyetin kuruluşunun mecliste tartışıldığının altını çizmekgerekiyor” diye konuştu. Nutuk’un akabinde Mustafa Kemal Atatürk’ün ‘Tek Adam’döneminin başladığını söyleyen Kaynar, bu süreci satranç oyununa benzeterek aktardı.Satrançta en fonksiyonsuz taşlardan birisinin şah olduğunu anlatan Kaynar, “Dizildiği yer itibariyleoyunun birinci açılışında bile hareket etme imkanı yoktur. Hareket kabiliyeti piyondan hallicedirama oyun şahın etrafında döner. Mustafa kemal’in tek adamlığını anlarken, bu şah örneği deönemlidir. Şahla oynanmaz, oyun şahın etrafında döner. Bu ince bir detaydır ve MustafaKemal’in tek adamlığını hoş de çizer” dedi.Cumhuriyeti kutlamak denildiğinde birden fazla vakit devletin kutlandığını lisana getirenYazar Tanıl Bora ise, Türkiye’de Cumhuriyetçilik fikrinin, devletin bekası, milliyetçilik velaisizm fikrine dayandığını tabir etti. Cumhuriyeti yurttaşlık olarak özetleyen Bora,“Yurttaşların belirleyici olduğu, ısrarla altını çiziyorum eşit ve siyasi olarak reşit kabul edilenyurttaş toplumunun siyasete istikamet verdiği bir ülkü. Çok güçlü bir ülkü bu. Cumhuriyetçilik vedemokrasinin birbirini denetlemesine hemhal olmasına sahiden muhtacız. Cumhuriyetin100 yılında temel gereksinim bu üzere geliyor. Bunun formülü de demokratik Cumhuriyet”şeklinde konuştu.Akademisyen Fatmagül Berktay ise laiklik ve bayanlarından kazanımlarından bahsetti.Kadınların özgürleşmesinin bütün toplumsal hayatı dönüştürecek nitelikte olduğunuvurgulayan Berktay, bu yüzden ataerkil sistemin avantajlı öznesi ve bekçisi olan erkeklerinendişelendiğini kaydederek, “Şer’i bir toplumdan laik bir topluma geçilmesi tabi ki büyük biralt üst oluş. Hakikaten erken Cumhuriyet periyodunda laikleşen bayanlara tango denirdi. Bugünde birebir bayanlara sürtük deniyor. Hepsinde bayanları zapturapt altına almak denetlemekamacıyla birebir kaygı ve endişenin sözü, ‘Ya yoldan çıkarlarsa’. Bence son kertedeMüslüman coğrafyada İslamcılar ile laikler ortasındaki uğraş ahlaki davranışın sınırlarınınkim tarafından belirleneceğine dayanacak” diye konuştu.Soru karşılık kısmının akabinde Nilüfer Belediye Lider Yardımcısı Remzi Çınar,konuşmacılara birer plaket verdi.‘Cumhuriyet ve…’ başlığı altında organize edilen KütüphaneGünleri Programı kapsamında Program Danışmanı Murat Sevinç de, öğrencilerle bir arayagelerek, ‘Anayasa ve Demokrasi’ bahisli bir atölye çalışması gerçekleştirdi. ÜçevlerKütüphanesi’ndeki tertibe Özel 3 Mart Anadolu ve Fen Lisesi’den 25 öğrenci katıldı.Program sonunda Sevinç’e plaket, öğrencilere de iştirak evrakı verildi.Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı