Bunaltan yaz sıcaklarında hepimizi ferahlatan, hayatımızın vazgeçilmez teknolojilerinden biri olan klimalar, kimi şartlara dikkat edilmezse, farklı hastalıkların ve sıhhat sıkıntılarının nedeni haline gelebiliyorlar. Klimaların teneffüs yolu enfeksiyonlarından kas tutulmalarına, alerjiden felce kadar farklı problemlere yol açabileceğine dikkat çeken Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu “Klimanın yanlış ve bilinçsiz kullanımı, bilhassa kışın alışkın olduğumuz fakat ‘yazın olur mu?’ diye düşündüğümüz soğuk algınlığı, nezle, ateşli boğaz enfeksiyonları ve lejyoner (klima) hastalıklarının değerli nedenlerinden biri olarak kabul ediliyor. Üstelik bu hastalıkların kimileri; bağışık sisteminin zayıf olduğu birtakım hastalarda, kronik hastalığı olanlarda, sigara kullanıcılarında ve 50 yaş üstü şahıslarda ağır seyredebiliyor. Birebir vakitte alerjik bünyeli şahıslar için klimalarda üreyebilen küf mantarları da alerjik rinit ve alerjik astıma yol açabiliyor. Pekala, klimalar nasıl oluyor da hastalıklara neden olabiliyor ve önlem almak için nelere dikkat etmemiz gerekiyor? Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu klimaların muhtemel risklerini anlattı, korunma yolları hakkında kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
1. RİSK: ALERJİLERYeterli bakım yapılmamış klimaların ortama soğuk hava üflerken içindeki tozları, küf mantarlarını yani içinde bulunan alerjik etkenleri de üfler. Bu durum olağan bireyleri etkilemezken bilhassa alerji sorunu olan şahıslarda şikayetlerin artmasına ve alerji ataklarına neden olabiliyor. Kimi hastalarda kuru öksürüğe hatta astım krizlerinin yaşanmasına yol açabiliyor. 2. RİSK: KAS AĞRILARI VE FELÇYazın sık sık kas tutulmalarından ya da ağrılarından şikayet eden bireylere rastlanmasının nedenlerinden biri de klimalar oluyor. Klimaların üflediği soğuk havaya direkt maruz kalan şahıslardaki yüz hudut kılıfları etkilenirken, ileri tesirlerde ödem yapabiliyor. Lakin bu durum, yüz felcine de yol açabilir ki bu türlü bir durumda birinci yapılması gereken ivedilikle en yakın sıhhat kuruluşuna gitmektir. 3. RİSK: TENEFFÜS YOLLARI ENFEKSİYONLARIKlimaların korkulan tesirlerinden biri, teneffüs yolu enfeksiyonlarına yol açması. Prof. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu, klimaya bağlı teneffüs yolu enfeksiyonları yaşanmasının iki nedeni olduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor: “Dışarıda çok sıcak bir hava varken içerde klimayı yüksek soğukluk derecesinde kullanmak kimi riskleri de beraberinde getiriyor. İç-dış sıcaklık ortasındaki yüksek farklılık, ani ısı değişikliği tesirine, tıpkı vakitte daima soğuk ve kuru havaya maruz kalmak beden direncinin düşmesine yol açar. Bu da kişinin hastalığa davetiye çıkarması üzere bir durum. O nedenle önlem alınmalı, klima ile dış sıcaklık ortasındaki farkın en fazla 7 derece olmalıdır.”İkinci nedenin ise klimanın çalışırken içindeki birtakım bakteri ve virüsleri havaya üflemesi olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu “Bunlar teneffüs yoluyla bireye bulaşırlar. Havayı serinletirken tıpkı vakitte kurutan klimalar, üst teneffüs yollarında farenjit, burun tıkanıklıkları ve sinüzit üzere hastalıklara yol açıyor. Nezle, grip üzere hastalıkların yanı sıra halk ortasında klima hastalığı olarak bilinen ağır sıhhat problemlerine yola açabilecek hastalıklar da görülebiliyor” diyor. 9 teklifle yaz sıcağında sıhhatinizi koruyunPeki, yazın vazgeçilmezlerimizin başında gelen klimaların sıhhat risklerinden uzak durmak için hangi önlemler alınabilir. İşte Prof. Dr. Ceyda Erel Kırışoğlu’nun teklifleri:- Odanız ne çok soğuk ne çok sıcak olmalı. Klimanızı 22-25 ortası bir dereceye sabitleyin.
- Odanız sıcakken klimanızı ani bir biçimde çok soğuk dereceye getirmeyin. Isıyı yavaş yavaş düşürün ki beden sıcaklığınız ani düşmesin.
- Dış sıcaklık ile klima çalışan odadaki sıcaklık ortasındaki farkın en fazla 7 derece olmasına dikkat edin.
- Klimanızın üfleme gücünü sabit ve en fazla orta düzeyde tutun. Birdenbire yükselttiğiniz üfleme gücüne maruz kalmanız beden sıcaklığının ani düşmesine, kaslarınızın da olumsuz etkilenmesine neden olur.
- Klimanızın üflediği noktada bulunmaktan kaçının. Direkt klimanın üflediği yerde bulunmak sizi o an ferahlatsa da çok ziyanlıdır.
- Çok terlediniz, çok sıcakladınız ve yüzünüze püfür püfür essin istiyorsunuz fakat klimayı yüzüne gerçek üfletmeyin. Bu hem yüz felcine hem de içinde varsa hastalık etkenlerini süratlice solumanıza yol açabilir.
- Kuru hava sıhhate ziyan verebildiğinden nem istikrarını sağlayan klimaları tercih edin.
- Klimaların kâfi seviyede teneffüs yollarınızı nemlendirememe ihtimaline karşılık bol bol su için.
- Bakımı titizlikle yapılmayan klima sularında bakteri üreyebileceğinden klima ve havalandırma sistemlerinin filtrelerini her yıl değiştirip bakımlarını yaptırın.