Borusan Contemporary'de Bilim ve Tarih Disiplinleri Kesişiminde, Görsel ve Düşünsel Yeni Deneyimler

Borusan Contemporary, yeni kültür sanat dönemi için hazırladığı sergilerle,  sanatseverleri çok katmanlı bir sanat tecrübesine davet ediyor. 

 

90’li yılların sonundan bu yana sürdürdüğü sanat pratiğiyle, aktüel sanata istikamet veren akımlar içerisinde anılan Britanyalı sanatçı Mat Collishaw, yeni solo sergisi Aritmi ile, sanat, bilim ve tarih disiplinlerinin perspektifinden önermeleri, yapay zekâ teknolojileriyle birleştiriyor. Sanat ve bilim alanından iki kıymetli isim olan Albrecht Dürer ve Ernst Haeckel’ın çalışmalarını referans alan Collishaw, tabiatın bozulmakta olan ritmini görselleştiriyor. Aritmi, Dürer üzere Rönesans sanatkarlarının dünyaya olan bakışımızı geliştirmek için son derece değerli olduğuna inandıkları ampirik usul ve tabiat müşahedesi kavramlarını gündeme getiriyor. Tıpkı Dürer üzere, Collishaw da yaklaşmakta olan felaketle ilgileniyor.

 

Sergi kapsamında sergilenen Sonuna Dek başlıklı görüntü çalışması, 19. yüzyılın kolonyal dünyasında bitkilerin denizaşırı taşınmasını sağlayan ve bir terraryum formu olan Wardian Kutuları’ndan yola çıkıyor. Samuel Barber’ın Adagio For Strings eseri eşliğinde akan görüntüde tabiatın yıkımı ve yine canlanışı dramatik bir biçimde birbirini izliyor.  

 

Melez Gücü animasyon görüntüsü ise doğa/kültür ikiliğini ele alırken, yabanî hayatın Londra Ulusal Galerisi’ni, hasebiyle insanın tabiata alternatif olarak ürettiği “kültürü” ele geçirişini çarpıcı bir biçimde görselleştiriyor.  

  

Mat Collishaw stanttaki yeni yapıtlarında İstanbul Boğazı’nı referans alıyor

 

Collishaw’un Pandora isimli çalışması ise İstanbul Boğazı’ndan ilham alıyor. Sanatçı, Haeckel’ın deniz yaratıkları illüstrasyonlarıyla Albrecht Dürer’in Mahşerin Dört Atlısı adlı ahşap baskısını yapay zekâ yardımıyla dönüştürerek özgün bir ilüstrasyon üretiyor. Sanatkarın imza işi olan zoetrop formatında kurguladığı çarpıcı enstalasyonu Çınlayan Sirenler ise denizanası çeşitlerinin doğal ritimleri dışındaki çok çoğalmalarını vurguluyor;  bu istilacı canlıları  doğanın zekâsını sembolize eden kapana kısılmış ahtapot ile karşılaştırıyor.

 

Mat Collishaw, ideoloji ve bilim tarihini katederek tabiatla bağ kurmak için kuramların yanı sıra duyuların ve hayal gücünün gerekliliğini vurguluyor. Aritmi, teknolojinin yardımıyla tabiata ve tabiatla bağlantımıza dair yeni görme yollarını araştırıyor. 

 

Mat Collishaw Borusan Contemporary’de düzenlenecek yeni sergisi Aritmi hakkında şunları söylüyor: “İklim değişikliğinin gezegenin çehresini ve ekolojisini dramatik bir biçimde dönüştürdüğüne dair besbelli emareleri ve Borusan Contemporary'nin İstanbul Boğazı'nın kıyısındaki istisnai pozisyonunu dikkate alan bir stant oluşturmaya çalıştım. Dünyanın içine düştüğü vahamete ait bilgi eksikliği bulunmuyor, lakin tahlil kısmında bir sorun olduğu aşikâr. Aritmi’deki çalışmalarımda çözülmemiş bilmeceleri çağrıştıran bir dizi nakış sunacağım: rahatsız edici kayıtsızlığa karşı münferit ses, dijital/genetik kodun akıl almaz karmaşıklığı, dünyanın ekolojisini dengelemenin Sisifosvari külfeti ve nihayetinde insanın Herkül’ü andıran kibri. Bu stantta, içinde bulunduğumuz güç duruma ne yazık ki bir tahlil sunulmayacak, yalnızca içinde beceriksizce tarafımızı bulmaya çalıştığımız bilmecelerin yansıması parıldayacak.”

 

Borusan Contemporary müdürü Dr. Kumru Eren ise yeni süreksiz stantları hakkında şunları söz ediyor: “Mat Collishaw’u on yıllık bir ortadan sonra, ortalarında Borusan Contemporary siparişiyle bir zoetrop formunda üretilen yere mahsus yerleştirmesinin de bulunduğu özel bir seçkiyle İstanbul’da ağırlamaktan memnunluk duyuyoruz. Collishaw tabiatın düzensizleşen kalp atışını, bilimlerin katettiği izlekten, yapay zekâ teknolojileri aracılığıyla görselleştirdi. Aritmi, Mat Collishaw’un summa’sı; doğayı, bilimi, tarihi, çok disiplinli düşünen bir sanatkarın adeta eskiz defteri. Melankoliden, iklim dekadansına uzanan insanlık durumunun, şaşırtan ve büyüleyici bir portresi…”

 

Dijital Mitolojiler Yeni Medya Sanatının farklı üretim imkanlarını inceliyor

 

Necmi Sönmez küratörlüğünde, Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan bir seçki sunan Dijital Mitolojiler, Yeni Medya Sanatının farklı üretim imkanlarıyla şekillenen deneysel yaklaşımlarını ön plana çıkarıyor. Artık yeni hayatın bir modülü olan “dijital tecrübeler”, 2000’li yıllardan itibaren yaratıcı sanatkarlar için daha evvel mümkün olmayan birçok araştırmanın kapılarını araladılar. Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu bu tıp araştırmalar üzerine yönelen karakteriyle dijital imge üretiminin altını çizdiği “yeni görselliğin” izini sürmektedir. Stant bu görselliğin gündeme getirdiği imgeleri karşılaştırmalara dayanan bir yaklaşımla büyüteç altına alıyor. Yeni Medya Sanatı örneği olan neon heykeller, görüntü yerleştirmeler ve manipüle edilmiş fotoğraflar, klasik üretim teknikleriyle şekillenmiş kolaj, tuval, kâğıt çalışmalarıyla bir ortaya geldiklerinde “hareketli imge” ile “duran imge” ortasındaki farklılıklar, eşzamanlı olarak bariz bir hal alıyor. Dijital Mitolojiler kapsamında, Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan daha evvel sergilenmemiş dört yeni eser de izleyiciyle buluşacak.

 

Mat Collishaw hakkında

 

Mat Collishaw çağdaş Britanya sanatının en değerli ve farklı isimlerinden biridir. Collishaw, Goldsmiths Üniversitesinde aldığı eğitimin akabinde Genç İngiliz Sanatkarları (Young British Artists) hareketine dahil oldu. Damien Hirst’ün 1988’de düzenlediği Freeze standına ve 1997’deki provokatif ‘Sensation’ gösterisine katılan 16 genç sanatkardan biriydi.   

 

Collishaw 30 yıllık mesleği boyunca insan bilinçaltının tabiatı üzerine baş yordu ve onu çeşitli tabir araçlarıyla etkilemenin yollarını aradı. Sanatçı, optik yanılsamalar, projeksiyonlar ve hareketli heykellerle seyircileri hem direkt hem de bilmeden meşgul eden eserler ve senaryolar yarattı. Collishaw’un çalışmaları bizi temel psikoloji, tarih, sosyoloji ve bilimle ilgili sorular hakkında düşünmeye teşvik eder. Her bir yapıtının zenginliği ve görsel çekiciliğinin gerisinde, imgeler ve çağdaş teknoloji yoluyla günümüz dünyasını nasıl algıladığımız ve ondan nasıl etkilendiğimiz hakkında derin bir keşif vardır. Davranış denetimi, programlama ve zamansal gerçekliğe ait sorular seyirci tecrübesinde kıymetli bir yer meblağ.   

 

Alice Sharp hakkında

 

2009 yılında kurmuş olduğu, bir sanat ve etraf örgütü olan Invisible Dust’ın sanat yöneticisidir. Invisible Dust, iklim değişikliği ile başa çıkmak için daha geniş bir anlayış ve farkındalık yaratmada sanatın rolünü ve “görünmeyeni görünür kılmanın” ehemmiyetini savunarak, etraf ve iklim mevzularında sanatkarlarla bilim insanları ortasında memleketler arası iş birliklerine öncülük etmiştir. Invisible Dust projeleri ortasında 2018 yılında Margaret Atwood ile “Under Her Eye”, 2022/23 yıllarında Dryden Goodwin ile “Breathe”, 2023 Mayıs’ında “Sea Change” ve Amy Jeffs ile Ben Okri’nin kaleminden gezegenin geleceği hakkında anlatılan “Forecast” hikayeleri sayılabilir. Alice hala Oulu AB Kültür Başşehri 26 için Climate Clock’un küratörlüğünü yapmaktadır.   

 

Alice, ortalarında Elizabeth Price, Wangechi Mutu, Jeremy Deller, Fei Jun, Joan Jonas ve Cornelia Parker’ın da bulunduğu birçok değerli bilim insanı ve sanatçı ile çalışmıştır. Birleşik Krallık’ı temsil eden seçkin bir sanat ve iklim konuşmacısıdır: Dünya çapında 85.000 izleyici toplayan Insider Magazine etkinliğinde, 2020’de Davos’ta ve 2023’te British Council vasıtasıyla Birleşmiş Milletler Gelişim Programı için Yunanistan ve Romanya’da konuşmacı olarak bulunmuştur. Alice’in bağımsız olarak küratörlüğünü üstlendiği stantlar ortasında: 2008 yılında Antony Gormely ve Yinka Shonibare ile Fourth Plinth ve 2010 yılında Nevin Aladağ, Zineb Sedira, Olaf Nicolai, Mike Nelson ve Nasan Tur’un da dahil olduğu 16 sanatçı ile Türk göçünün çağdaş sanat üzerindeki yansımalarını araştıran Journeys With No Return (Dönüşü Olmayan Yolculuklar) bulunur. Bu proje, İstanbul’da Akbank Kültür Merkezi’nin yanı sıra Berlin ve Londra’da izleyicilerle buluşmuştur 

Borusan Contemporary hakkında

Borusan Contemporary, Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan beslenen stantlar, etkinlikler ve eğitim programlarına yer veren, sipariş yoluyla yeni sanat üretimlerini ve sanat müellifliğini destekleyen çok platformlu bir yeni sanat kurumudur. 

Kurumun 2011’den bu yana yürüttüğü faaliyetlerin belirleyici özelliği, fotoğraf, görüntü, ses, ışık, yazılım, data üzere teknolojilere sanat pratiğinde yer veren memleketler arası sanatkarlara ve en geniş tarifiyle yeni medya sanatına odaklanmasıdır.

Sergiler ve etkinlikler, Borusan Holding’in merkez ofisi olan Perili Köşk’te gerçekleştirilmektedir. Bu pozisyonlandırma sayesinde ofis ortamı içinde özgün bir sanat merkezi yaratılarak, iş dünyası için yenilikçi ve yaratıcı bir model oluşturulmuştur. 

Programın birden fazla Borusan Holding ofislerinin de bulunduğu, İstanbul'daki Perili Köşk’te gerçekleşir ve bu da özünde ofis ortamında hayat bulan eşsiz bir müze yaratır. Galeri, ofis alanları, cafe, Artstore ve Boğazın nefes kesici görünümüne hakim açık hava terasları da dahil olmak üzere tüm bina hafta sonları genel ziyarete açıktır.

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı