Hepimizin hayatında toksik kişiler, toksik ilişkiler olabilir

Herkesin toksik bireyler ve bağlarla karşılaşabileceğini belirten uzmanlar, bu bireylerin yakın etrafımızda de olabileceğini söylüyor. Münasebetlerde çaresizlik, öfke, suçluluk, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere hislere dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu hisleri sık yaşıyorsanız bu ilginin toksik olduğunu söyleyebiliriz.” diyor. Toksik bireylerin özür dileme eğiliminde olmadığını vurgulayan Bhais, toksik bireylerin olumsuz hislerini karşısındakine atarak onları da aşağı çektiğinin ve bu bireylerde çoklukla kişilik bozukluğu sorunu olduğunun altını çiziyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, toksik bireylerin ve toksik münasebetlerin özelliklerine dair açıklamalarda bulundu.

Toksik kişiyi ya da alakayı vakitle tanırız

Hepimizin hayatında vakit zaman toksik beşerler, toksik bağlar olabilir diyerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu kişi akrabalardan, aileden biri, arkadaş, sevgili yahut eş olabilir. Kısa periyodik hayatımıza girebilir ya da uzun vadeli hayatımızda kalabilir. Biz bu şahısları süreç içinde bize hissettirdikleri ya da ilginin biçimiyle tanıyoruz.” tabirlerini kullandı.

Sık yaşadığınız olumsuz hisler alakanın toksik olduğunu gösterir

‘Toksik’ kavramının ‘zehirli’ demek olduğunu hatırlatan Bhais, “Yani bizi zehirleyen, bizi aşağı çeken. Biz toplumsal münasebetlerimizi neden kurarız? Daha âlâ daha memnun, daha başarılı olabilmek, bize yürek vermesi, takviye olması için. Lakin bu şahıslar tam karşıtını yapar. Biz bu bireyleri nasıl tanıyoruz? Öncelikle bizim bağlarımızda hissettiğimiz hislerden bunu çıkartıyoruz. Şayet kimi beşerlerle bağınızda çaresizlik, öfke, suçluluk üzere, daima açıklama yapma gereği hissetmek üzere kimi hisleri sık yaşadığınızı düşünüyorsanız, bu bağın aslında toksik bir bağlantı olduğunu söyleyebiliriz. Karşı tarafın bizi bir biçimde manipüle ettiğini, değiştirmeye, denetim etmeye, muhakkak taraflara çekmeye çalıştığını düşünebiliriz. Yaşadığımız bu hislerden anlayabiliriz.” diyerek toksik ilgiyi açıkladı.

Haklı olsanız bile suçluluk hissi yaşamanıza neden olurlar

Sağlıklı münasebetlerde de tarafların birbirlerine yanlış davranışlarda bulunabileceğine, yanlışlar yapılabileceğine ve kırıcı olunabileceğine değinen Bhais, “Sonrasında özür bekleriz. Lakin bu bireylerde geri vites yoktur, yani geri adım atma durumu yoktur. Bu bireyler yanlış bir şey yaptıklarını düşündüklerinde ya da siz bunu düşünüyor olsanız bile asla özür dilemezler. Hatta şöyle olur, dersiniz ki, ‘bu durumda yüzde yüz ben haklıyım, bu mevzuda da bir şey diyemez artık’. O konuşma o denli farklı yerlere masraf, o denli gündemler açılır ki sonrasında siz kendinizi suçluluk hissiyle bulursunuz. Aslında baktığınızda burada da bir manipülasyon var.” dedi.

Özür dilememek gereksinimlerine yeterli geliyor

“Özür dileyememenin birçok sebebi olabilir.” diyen Bhais bu bireylerde sebebin özgüvenle alakalı bir sorun olduğuna dikkat çekti. Bhais, “Kendisine bir yıkım üzere gelebilir. Bu bireyler için özür dilemek, ‘ben yanlışım, ben kusurluyum, bana olan hürmet kaybolacak, bu yüzden asla geri adım atmamalıyım, sonuna kadar gitmeliyim’ demek. Natürel ki bunların da çocukluk öğrenmeleri ve aile yaşantılarından geldiğini biliyoruz. Bu şahıslar durduk yere bu türlü olmuyorlar. Lakin bir halde onların gereksinimlerine özür dilememek güzel geliyor. Lakin karşıdaki insanın gereksinimine güzel gelmiyor.” açıklamasında bulundu. 

Olumsuz hisleri size de geçer 

Bu bireylerin, bağlarda daha fazla sorun yaşayan, ziyan görebileceğini, yalnız olduğunu, kimseye güvenmemesi gerektiğini düşünen şahıslar olabileceğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bu şahısların de hayata bakışıyla baş etme metotları aslında bu bağ biçimi. Yaşadıklarının sonucunda şahıslar bu türlü bir formül geliştiriyor. Özür dilememek, karşı tarafa kimi hisler hissetmek üzere. Zira vaktinde kendisi de bunu hissetmiş. Olumsuz his aynası diyorum ben buna. Kişi hissettiği hisleri aslında karşı tarafa aktarıyor.” dedi.

Bu şahıslarda çok önemli bir memnuniyetsizlik beklendiğini söyleyerek kelamlarına devam eden Bhais, “Sürekli mutlu olmama durumu vardır. Tenkit vardır, daima bir şeylere sinirlenirler, kızarlar, rahatsız olurlar, alınganlık gösterirler. Bir kafeye gidersiniz garsonla tartışırlar, sinemaya gideceksinizdir sinemanın yeri ile ilgili şikayet ederler. Siz de bir mühlet sonra o hisleri satın alırsınız, bir mühlet sonra sizde onun yanındayken bu hisleri sık hissettiğinizi daha eleştirel, daha alıngan olduğunuzu fark edersiniz. Aslında sizi de o hislerle aşağıya çekmeye çalışırlar.” halinde konuştu.

Toksik bireyler için ‘kötü kalpliler’ diyemeyiz

Bu şahıslara ‘kötü insanlar’ denilemeyeceğinin altını çizen Bhais, “‘Bu kişi makûs kalpli ve bana bunu yapmaya çalışıyor’ diyemeyiz. Yalnızca hayatta öğrendikleriyle, aldıkları topladıkları bilgilerle bu türlü baş edebildikleri için kişi bunu yansıtıyor. Mesela, tıpkı şeyleri onlara yapmaya başlarsanız bunu olağan karşılarlar. Onlar aslında ilginin tabiatının bu olduğunu düşünüyor. O yüzden de siz ona birebir halde davrandığınızda  o kendini gerçekleştiren kehanet üzere düşünüyor. ‘Böyle olacağı aşikardı, aslında bu türlü olmasını bekliyordum’ diye düşünürler.” kelamlarıyla açıkladı.

Toksik kişiliğin farkına varılması çok zor

Bu durumun farkında varılmasının çok sıkıntı olduğunu söyleyen Uzman Klinik Psikolog Dr. Aslı Başabak Bhais, “Bireyler fakat, hayatlarında kıymet verdiği şahıslarla sorun yaşadığında, ilgilerinde ya da hayatı yaşama biçiminde sorun olduğunu fark ettiklerinde terapiye başvuruyor. Diyor ki, ‘ben keyifli değilim, ben hayatımdan şad değilim, yani ortada bir şey yok lakin ben şad değilim.’ Ya da ‘Ben herkesle tartışıyorum, herkesle hengame ediyorum. Herkes benden uzaklaşıyor, yalnız hissediyorum.’ Lakin bu şikayetlerle, dolaylı yollardan fark ederek geliyorlar.” açıklamasında bulundu.

Davranışları ekseriyetle kişilik bozukluğu kaynaklı 

Toksik insanların davranışlarının altında yatan nedenin aslında bir hastalık olduğunu lisana getiren Bhais, “Altta yatan neden, tasa, depresif bir durum, kişilik bozuklukları olabilir. Ekseriyetle kişilik bozuklukları daha sık gördüğümüz bir neden oluyor. Bu nedenle uygun insan yahut berbat insan olarak değerlendirmemek, bunun bir hastalık olduğunu bilmek gerekiyor.” ihtarında bulundu.

Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak önemli

Memnuniyetsiz,  depresif yahut korkulu herkese toksik denilemeyeceğine dikkat çeken Bhais kelamlarını şöyle tamamladı:

“Bir alakanın başından sonuna siz bu durumları hissediyorsanız o toksik bir kişidir. Ancak bazen arkadaşlarımızın dosta gereksinimi vardır, bir şeyleri anlatmaya muhtaçlığı vardır. Birtakım insanların çok keyifli olmadığı için sessiz kalmaya gereksinimi vardır. Bu devirleri de arkadaşlarla birlikte geçirmek gerekebilir. Sağlıklı bir ilgide aldığınız kadar verebiliyor olmak değerlidir. Ben şayet bedelli hissetmek ya da inanç hissi verebiliyorsam, o da bana sevgi ve şefkati verebiliyor mu? Benim gereksinimim olanı alıp ben ona muhtaçlığı olanı verebiliyor muyum? Bir taraf daha fazla veriyorsa, bir taraf daima daha fazla alıyorsa o vakit orada istikrarsız ve sağlıklı olmayan bir münasebet vardır.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı