Uzm. Dr. Emine Yağmur Zorbozan: 'Şizofreni hastaları tehlikeli' düşüncesi yanlış

Doğru tedaviyle şizofreni hastaları toplum içinde üretici bir hayat yaşayabilir

Uzmanlar genetik alt yapılı olmasının yanında çeşitli dış etkenlerle beyin kimyasını bozan nörobiyolojik bir hastalık olan şizofreninin, hayat uzunluğu süren kronik bir hastalık olduğunu, lakin günümüzde uygun ilaç tedavileri ile belirtilerinin büyük oranda güzelleşebileceğini belirtiyor.  Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, ‘şizofreni hastaları tehlikelidir’ yanlış kanısına ve hastaların maruz kaldığı “damgalamaya” dikkatleri çekerek tedaviye ulaştıkları sürece rastgele tehlikeli bir durum olmayacağını söylüyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Feneryolu Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, şizofreniyle ilgili yanlışsız bilinen yanlışları kıymetlendirdi.

Şizofreni hastaları ailesi tarafından da damgalanabiliyor

Şizofreniye karşı olumsuz tavır ve davranışların değiştirilmesi için yüzyıllardır gelen damgalamayla ilgili yanlış inançları, gerçeklerle değiştirmek gerektiğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan, “Damgalama yalnızca diğerleri tarafından yapılmaz. Hastanın kendisi yahut aile yakınları bile damgalayabilir. Toplum da hasta ve ailesini damgalayabilir.” dedi.

Şizofreni hayat uzunluğu süren kronik bir hastalıktır 

Şizofreninin, beyefendisinin mezolimbik ve mezokortikal dopamin yolaklarında fonksiyon bozukluğu olması sonucunda ortaya çıkan, genetik alt yapılı nörobiyolojik bir hastalık olduğunu söyleyen Zorbozan, “Yaşam uzunluğu süren kronik bir hastalıktır. Lakin günümüzde uygun ilaç tedavileri ile hastalık belirtileri büyük oranda güzelleşebilir. His, fikir ve davranışın etkilendiği; vakit zaman gerçeklik algısında kopmaların olduğu çok taraflı bir rahatsızlıktır.” biçiminde açıkladı.

Duygu ve genel niyetlerde yaşanan değişikliklerle kendini göstermeye başlar

Şizofreni hastalığının oluşmasında birçok etkenin rol oynayabileceğini kaydeden Uzm. Dr. Emine Yağmur Zorbozan, “Bunlardan biri genetik yatkınlık. Fakat bir katılıktan kelam edilemeyebilir. Beyin kimyası, beyin anomalisi ve çevresel etmenler şizofreni hastalığının oluşum nedenleri ortasında yer alabilir. Çok gerilim, travmalar, viral enfeksiyonlar, iletişimsizlik ve asosyallik de çevresel etmenlerden bazılarıdır.” dedi.

Şizofreni hastalığının kişinin his ve genel fikirlerinde yaşanan değişikliklerle kendini göstermeye başladığına dikkat çeken Zorbozan, kelamlarına şöyle devam etti:

“Duygu ve niyet değişiklikleri davranışa dönüştüğü andan itibaren ise kişinin etrafı tarafından da fark edilmeye başlar. Kişi mevcut yaşantısının ve olayların dışında olmayan durumları düşünür ve o durumlara inanır. Bu durum bir mühlet sonra başa çıkılamaz hale gelebilir. Bu yüzden kesinlikle tedavi edilmesi gereken psikiyatrik bir rahatsızlıktır.”

Hastalığın yanında unsur bağımlılığı olanlar tehlikeli davranışlarda bulunabilir 

Şizofrenide muhakemenin bozulması sonucunda, şüphecilik, alınganlık üzere fikirler oluşabildiğini aktaran Zorbozan, “Bu niyetler fiziki ve mantığa dayalı ispatlarla çürütülse dahi hasta bu fikrinden vazgeçmez. Vakit zaman sesler duyma, imgeler görme de gerçekleşebilir. Bu vakitlerin dışında da kişi içe kapanık, toplumsal izole ve hareketsiz kalabilir. Çoğunlukla etraflarından uzaklaşmayı ve yalnız olmayı tercih ederler. Ama hastalığın yanında unsur yahut alkol bağımlılığı olanlar tehlike ve şiddet içeren davranışlarda bulunabilir. Öte yandan şizofreni hastaları kendilerine ziyan verebilir. Şizofreni hastaları ortasında genç yaşta vefatın birinci nedeni intihardır. Yanlışsız tedaviyle şizofreni hastaları psikiyatri hastaneleri yerine, aileleriyle yahut toplum içinde üretici bir hayat yaşayabilirler.” açıklamasında bulundu.

Zamanında tedaviye ulaşan hastalar toplumsal hayata adapte olabilir

‘Şizofreni hastaları tehlikeli ve suça meyillidir’ kanısının yanlış olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Emine Yağmur Zorbozan, “Tedaviye ulaştığı sürece rastgele tehlikeli bir durumu olmayacaktır. Toplumda işlenen hataların büyük bir oranı akıl sıhhati yerinde, organize biçimde cürüm işleyen beşerler tarafından gerçekleştirilmektedir. Bilinen bir öteki yanlış da bu şahısların hayatını tek başına idame ettiremeyeceği, fonksiyonelliklerinin kaybolacağı ve toplumsal hayattan izole olacağıdır. Tedaviye ulaşan bir birey tedavi dirençleri yoksa ve gecikmediyse toplumsal hayatına adapte olabilir.” tabirlerini kullandı. 

Çocukmuş üzere davranmak da damgalamanın bir türü 

Zorbozan, şizofreni hastalarına nasıl davranılması gerektiği konusunda teklifte bulunarak kelamlarını tamamladı:

“Şizofreni ve başka ruh sıhhati hastalarına damgalamada bulunmamak için bu bireylere toplumdaki bireyler üzere davranmak gerekir. Bu bireylere fazla ilgi gösterip çocukmuş üzere davranmak ve el üstünde tutmak da damgalamanın bir tipidir.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı